ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΚΥΠΡΟΥ (ΕΛΔΥΚ)
ΚΩΔΙΚΟΣ «ΝΙΚΗ»
Από τις πιο παράτολμες επιχειρήσεις στην πολεμική αεροπορική ιστορία είναι και η άγνωστη για τον πολύ κόσμο Αποστολή Νίκη που διαδραματίστηκε τον Ιούλιο του 1974 κατά την διάρκεια της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, αποστολή που ανέδειξε για μια ακόμη φορά το μεγαλείο των ελλήνων και την πίστη στα ιδανικά και την ελευθερία.
Ενώ η Κύπρος φλεγόταν από τις τουρκικές αεροπορικές επιδρομές, και τα αποβατικά αγήματα είχαν αποβιβασθεί στην περιοχή πεντεμιλι, η μόνη απάντηση άμυνας ήταν αυτή των ανδρών της ΕΛΔΥΚ ( Ελληνικής δύναμης Κύπρου) η οποία βρισκόταν στην περιοχή από τα μέσα της δεκαετίας του 60΄.
Την ίδια ώρα στην Ελλάδα γινόταν σύσκεψη για την ενίσχυση της δύναμης Κύπρου, και αποφασίστηκε η αποστολή με αεροσκάφη τύπου Noratlas δυνάμεων καταδρομέων. Η διαταγή εκτέλεσης δόθηκε την 21 Ιουλίου του 1974 στις 18.10.
Όλα τα διαθέσιμα μεταγωγικά αεροσκάφη ήρθαν από τα αεροδρόμια στην αεροπορική βάση της σούδας στην Κρήτη, και αφού στάθμευσαν στον βόρειο διάδρομο οι κυβερνήτες τους πήγαν για ενημέρωση στην αίθουσα της 340 ΜΔ/Β.
Όλα τα διαθέσιμα μεταγωγικά αεροσκάφη ήρθαν από τα αεροδρόμια στην αεροπορική βάση της σούδας στην Κρήτη, και αφού στάθμευσαν στον βόρειο διάδρομο οι κυβερνήτες τους πήγαν για ενημέρωση στην αίθουσα της 340 ΜΔ/Β.
Εκεί πληροφορήθηκαν για την αποστολή και την κωδική ονομασία «Νίκη». Διοικητής των καταδρομέων της πρώτης μοίρας ήταν ο Γιώργος Παπαμελετίου και υποδιοικητής ο Άγγελος Αβραμίδης Τα αεροσκάφη αν και καταπονημένα από τα χρόνια και τις αναρίθμητες πτήσεις πήραν θέσεις και απογειώθηκαν με διαφορά πέντε λεπτών το ένα από το άλλο, έχοντας από τριάντα καταδρομείς το καθένα με πλήρη φορτίο που σήμαινε βάρος 5000 κιλών. Μόλις τα αεροσκάφη πέρασαν τα βουνά της ανατολικής Κρήτης, άρχισαν κάθοδο για τα 500 πόδια με ταχύτητα 140 knots και από εκεί για το FIR Αθηνών- Καΐρου.
Πλησιάζοντας τις ακτές της Κύπρου έβλεπαν τα Φώτα του ακρωτηρίου και έκαναν στροφή 15 μίλια νότια της Λάρνακας. Από εκεί πέρασαν από το όρος Τρόοδος με πορεία για Λευκωσία. Πρέπει να τονιστεί πως σε όλη την διάρκεια της πτήσης από την σούδα, τα αεροσκάφη πετούσαν με σιγή ασυρμάτου για να μην εντοπιστούν, με σβηστά Φώτα και με μόνη βοήθεια αυτή την εμπειρία των ναυτίλων που έδιναν την πορεία με ανύπαρκτα ουσιαστικά μέσα στους κυβερνήτες.
Πλησιάζοντας το αεροδρόμιο φάνηκαν από την αριστερή πλευρά τα πρώτα σημάδια των τροχιοδεικτικών αντιαεροπορικών βλημάτων των τούρκικων δυνάμεων, καθώς και από τις ελληνικές δυνάμεις οι οποίες δεν είχαν ειδοποιηθεί για τον ερχομό ενισχύσεων. Κάποιες αναφορές μίλησαν και για πυρά που ήρθαν από την πλευρά των αγγλικών βάσεων. Η προσέγγιση ήταν εφιαλτική, οι κυβερνήτες των αεροσκαφών προσπαθούσαν με απεγνωσμένους ελιγμούς να αποφύγουν τα πυρά, τα χειριστήρια έτρεμαν από τα οριακά σημεία που είχαν φτάσει τα noratlas και οι μηχανές μούγκριζαν από την μέγιστη ισχύ που προσπαθούσαν να πάρουν. Το αποτέλεσμα ήταν να καταρριφθεί το Νίκη 4 Παναγόπουλος στην περιοχή της Μακεδονίτισσας παρασύροντας στον θάνατο τους 29 καταδρομείς, με μόνο τυχερό τον Αθανάσιο Ζαφειρίου ο οποίος πήδηξε στο κενό λίγο πριν συντριβεί το αεροσκάφος.
Επίσης τα Νίκη 7 Δημητρός και Νίκη 10 Αδαμόπουλος έπαθαν σοβαρές ζημίες και τα πληρώματα τους τα πυρπόλησαν για να μην πέσουν στα χέρια του εχθρού. Τα αεροσκάφη που επέστρεψαν ήταν: Νίκη 1 Χοχλακάκης - Νίκη 10 Παπαθανασίου - Νίκη 11 Μήτσαινας - Νίκη 15 Πετρουλακης, τα αεροσκάφη Νίκη 6 Παπακωνσταντίνου και - Νίκη 9 Στραβοπόδης προσγειώθηκαν στο Ηράκλειο ενώ στην Ρόδο τα Νίκη 5 Δρακωνάκης και Νίκη 8 Τζανάκος.
Μετά την αποβίβαση γίνεται το μοίρασμα των πυρομαχικών, κάθε καταδρομέας λαμβάνει από 300 σφαίρες μερικές χειροβομβίδες και τυφέκια μ1, πολυβόλα mag και αντιαρματικά παο των 90΄.
Μετά την αποβίβαση γίνεται το μοίρασμα των πυρομαχικών, κάθε καταδρομέας λαμβάνει από 300 σφαίρες μερικές χειροβομβίδες και τυφέκια μ1, πολυβόλα mag και αντιαρματικά παο των 90΄.
Η δύναμη έλαβε εντολή να ενισχύσει την δύναμη της ΕΛΔΥΚ που ήδη βρισκόταν στο αεροδρόμιο. Στάλθηκε ένας λόχος και όταν έγινε αντιληπτός από τους τούρκους ξεκίνησε η μάχη η οποία όμως έληξε υπέρ των ελλήνων οι οποίοι ανάγκασαν τους αντιπάλους τους σε υποχώρηση.
Είναι καταγεγραμμένο ως γεγονός το παρακάτω περιστατικό. Ενώ οι τούρκοι έβαλαν με όλμους εναντίον του αεροδρομίου, εν τούτοις τα βλήματα δεν έσκαγαν με την πρόσκρουσή τους στο έδαφος, και όταν οι Έλληνες μαχητές πρόσεξαν καλύτερα, αντιλήφθηκαν πως οι όλμοι έφεραν τις ασφάλειές τους. Αυτό ήταν μια τρανή απόδειξη για το αξιόμαχο του τουρκικού στρατού.
Κατά τις μάχες στην περιοχή του αεροδρομίου, θέση υπέρ των τούρκων έλαβαν και Σουηδοί κυανόκρανοι οι οποίοι άνοιξαν πυρ εναντίον των ελληνικών δυνάμεων, αλλά κατατροπώθηκαν στο τέλος και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν.
Η δύναμη των καταδρομέων παρέμεινε στην περιοχή μέχρι και το τέλος του Μαΐου του 1975 οπότε και αντικαταστάθηκε.
Η δύναμη των καταδρομέων παρέμεινε στην περιοχή μέχρι και το τέλος του Μαΐου του 1975 οπότε και αντικαταστάθηκε.
Η παραπάνω επιχείρηση έμεινε άγνωστη μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1990, οπότε και την έφεραν στην δημοσιότητα άνθρωποι που δεν θέλησαν να ξεχαστούν κάποιοι που με αυτοθυσία και αυταπάρνηση έδωσαν το αίμα τους για την ελευθέρια και τα ιδανικά της φυλής μας.
Ο καταδρομέας Αθανάσιος Ζαφειρίου μετέβη στο εξωτερικό δια να χειρουργηθεί μετά από έρανο που έγινε από τον σύνδεσμο συγγενών και φίλων αγωνιστών της Κύπρου, ενώ όλο αυτό το διάστημα ήτο ξεχασμένος από το επίσημο κράτος.
Μετά από πιέσεις του παραπάνω συλλόγου προστέθηκε στα τέλη του ‘90 στο μνημείο του αγνώστου στρατιώτη η λέξη Κύπρος και αναγνωρίστηκε επίσημα η περίοδος, ως περίοδο πολεμικών συγκρούσεων, ενώ πρότινος τα θύματα αναφερόντουσαν ως θύματα του ‘40 και οι συγγενείς λάμβαναν σύνταξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.
Μνημείο στήθηκε στο Μάλεμε από όπου και ξεκίνησε η αποστολή με έξοδα των μελών της οργάνωσης κομάντο 74΄. Τέλος οι αεροπόροι που συμμετείχαν στην αποστολή Νίκη, Έλαβαν διπλώματα τιμής μόνον από την ένωση αποστράτων αεροπόρων.
Μνημείο στήθηκε στο Μάλεμε από όπου και ξεκίνησε η αποστολή με έξοδα των μελών της οργάνωσης κομάντο 74΄. Τέλος οι αεροπόροι που συμμετείχαν στην αποστολή Νίκη, Έλαβαν διπλώματα τιμής μόνον από την ένωση αποστράτων αεροπόρων.
Το Απόρρητο Ημερολόγιο της ΕΛΔΥΚ
»Εχθρός: Πέντε αεροσκάφη (...) έρριψαν περί την 06.00 ώραν αλεξιπτωτιστάς Δυτικώς χωρίου ΚΙΟΝΕΛΙ». Έτσι ξεκινά το ημερολόγιο της ΕΛΔΥΚ κατά την 20η Ιουλίου του 1974, ημέρα του «Αττίλα 1». Συναντήσαμε τον επιμελητή του και δημοσιεύουμε για πρώτη φορά αποσπάσματά του.
Η πρώτη βόμβα που έπεσε στην Κύπρο, ξημερώματα της 20ης Ιουλίου 1974, κατέστρεψε την αίθουσα Επιχειρήσεων της ΕΛΔΥΚ. Η δεύτερη, το Κέντρο Επικοινωνιών της ίδιας μονάδας. Το χρονικό ενός πολέμου, που αναμένεται να αναγνωριστεί επισήμως με νομοσχέδιο του Υπουργείου Άμυνας, έχει καταγραφεί στις σελίδες του Απόρρητου Πολεμικού Ημερολογίου της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου.
Συντάκτης του είναι ο Tαγματάρχης Θεοδόσης Καλλιώρας, τότε διευθυντής του 3ου Γραφείου. Ο ίδιος κρατούσε σημειώσεις κατά τη διάρκεια των μαχών, που δακτυλογραφήθηκαν μετά τη λήξη της δεύτερης φάσης του πολέμου, πριν από 24 χρόνια, από τον Λάμπρο Γώγο της 103 σειράς. Το στρατόπεδο είχε καταστραφεί και, με τη λήξη της δεύτερης φάσης, παραδόθηκε στους Τούρκους στις 16 Αυγούστου. Επισήμως, η τουρκική εισβολή είχε τελειώσει...
«Αποτελεί τις σελίδες μιας ιστορίας που ακόμη δεν έχει αναγνωρίσει το επίσημο κράτος», επισημαίνει ο δακτυλογράφος του ημερολογίου, σήμερα πρόεδρος του Συνδέσμου Πολεμιστών ΕΛΔΥΚ. «Μπορεί να μην είναι πλήρες το κείμενο, αλλά σίγουρα αναφέρει τα ελάχιστα απ' όσα έγιναν στην Κύπρο», συμπληρώνει ο ίδιος.
«Αν λιγοψυχήσαμε; Πρώτος εγώ το λέω. Κι όποιος πει ότι δε φοβάται στον πόλεμο είναι ψεύτης. Το θέμα είναι τι κάνεις για να επιβιώσεις. Έδειχνα ήρεμος, αλλά έπιανα το χέρι μου και μέτραγα διακόσιους σφυγμούς. Έχανα τον μπούσουλα. Το θέμα είναι ότι δεν την κοπάνησε κανένας», θυμάται ο Λ. Γώγος. «κερδίσαμε τις περισσότερες μάχες αλλά χάσαμε τον πόλεμο. Στο Μουσείο Ιστορίας του Λονδίνου έχει καταγραφεί ως μια από τις πιο άνισες μάχες που δόθηκαν. Και στις Θερμοπύλες χάσαμε, αλλά δεν αποτελούν μια ένδοξη σελίδα στην Ιστορία;».
Συντάκτης του είναι ο Tαγματάρχης Θεοδόσης Καλλιώρας, τότε διευθυντής του 3ου Γραφείου. Ο ίδιος κρατούσε σημειώσεις κατά τη διάρκεια των μαχών, που δακτυλογραφήθηκαν μετά τη λήξη της δεύτερης φάσης του πολέμου, πριν από 24 χρόνια, από τον Λάμπρο Γώγο της 103 σειράς. Το στρατόπεδο είχε καταστραφεί και, με τη λήξη της δεύτερης φάσης, παραδόθηκε στους Τούρκους στις 16 Αυγούστου. Επισήμως, η τουρκική εισβολή είχε τελειώσει...
«Αποτελεί τις σελίδες μιας ιστορίας που ακόμη δεν έχει αναγνωρίσει το επίσημο κράτος», επισημαίνει ο δακτυλογράφος του ημερολογίου, σήμερα πρόεδρος του Συνδέσμου Πολεμιστών ΕΛΔΥΚ. «Μπορεί να μην είναι πλήρες το κείμενο, αλλά σίγουρα αναφέρει τα ελάχιστα απ' όσα έγιναν στην Κύπρο», συμπληρώνει ο ίδιος.
«Αν λιγοψυχήσαμε; Πρώτος εγώ το λέω. Κι όποιος πει ότι δε φοβάται στον πόλεμο είναι ψεύτης. Το θέμα είναι τι κάνεις για να επιβιώσεις. Έδειχνα ήρεμος, αλλά έπιανα το χέρι μου και μέτραγα διακόσιους σφυγμούς. Έχανα τον μπούσουλα. Το θέμα είναι ότι δεν την κοπάνησε κανένας», θυμάται ο Λ. Γώγος. «κερδίσαμε τις περισσότερες μάχες αλλά χάσαμε τον πόλεμο. Στο Μουσείο Ιστορίας του Λονδίνου έχει καταγραφεί ως μια από τις πιο άνισες μάχες που δόθηκαν. Και στις Θερμοπύλες χάσαμε, αλλά δεν αποτελούν μια ένδοξη σελίδα στην Ιστορία;».
ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ ΠΟΛΕΜΙΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ
ΕΛΔΥΚ 20 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974
1. ΚΑΙΡΟΣ: Αίθριος - Λίαν θερμός (34-36°C).
2. ΕΧΘΡΟΣ: Πέντε αεροσκάφη τύπου ΝΤΑΚΟΤΑ και εν τύπου C130 έρριψαν, περί την 06.00 ώραν, αλεξιπτωτιστάς εις περιοχήν Δυτικώς χωρίου ΚΙΟΝΕΛΙ.
Την 06.05 ω δύο εχθρικά αεροσκάφη εβομβάρδισαν το στρατόπεδον της ΕΛΔΥΚ αιφνιδιαστικώς διά δύο βομβών 1.000 λιβρών. Η πρώτη βόμβα έπεσεν επί της Αιθούσης Επιχειρήσεων, την κατέστρεψεν ολοσχερώς, ομοίως κατέστρεψεν το Διοικητήριον, τα πέριξ ΤΟΛ (Γραμματείας, ΕΣΑ, Ταμείου, Οδοντιατρείου, Εποπτείου, Καντίνας), τρία τζιπ, το ηλεκτρικόν δίκτυον και δίκτυον επικοινωνιών. Η ετέρα κατέστρεψεν κτίριον ΛΒΟ - Κέντρον Επικοινωνιών και αριθμόν οχημάτων. Προκάλεσαν επίσης απωλείας εις το προσωπικόν (νεκροί - τραυματίαι).
Την 08.30 ω έτερα δύο εχθρικά αεροσκάφη επολυβόλησαν το Στρατόπεδον και έρριψαν ρουκέτας. Επροξενήθησαν ζημίαι και ελαφραί απώλειαι εις προσωπικόν.
3. ΗΜΕΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ: Την 05.00 ω ο Δ/κτής της ΕΛΔΥΚ διατάσσει διασποράν Μονάδων εντός του Στρατοπέδου, ήτις επραγματοποιήθη εντός 30΄. Την 05.45 διατάσσεται εφαρμογή του Σταδίου «Δ» Α/Α Αμύνης (όπλα τεταγμένα. Α/Α βολή μόνον εις περίπτωσιν προσβολής). (...)
Την 09.00 ω εγένετο επιθετική αναγνώρισις, κατόπιν προφορικής Διαταγής ΓΕΕΦ, διά δύο Λόχων και ενός ουλαμού αρμάτων προς ΚΙΟΝΕΛΙ, με σκοπόν την εγκατάστασιν στοιχείου ασφαλείας εκείθεν της γραμμής αμύνης του στρατοπέδου και αναγνώρισιν της αμυντικής τοποθεσίας του εχθρού. Η ενέργεια ανεκόπη υπό πυρκαϊάς εκτεταμένης εις θάμνους και χόρτα προ της τοποθεσίας, ην δεν ηδυνήθησαν να διαβούν τα άρματα.
Την 17.00 δι' επιτελούς Τχου (ΠΖ) Μιχαήλ, απεστάλη Δ/γή επιθέσεως, δι' ης καθωρίζετο ότι περί την 18.30 θα εξεδηλούτο γενική επίθεσις διά δυνάμεων της ΙΙΙ ΑΤΔ και ΕΛΔΥΚ προς κατάληψιν ΚΙΟΝΕΛΙ. Ούτω την 18.30 εκτοξεύεται γενική επίθεσις με δύο ΤΟ εν α΄ κλιμακίω (με δύο Λόχους έκαστον) τη συνεργασία «ΙΛΗΣ» αρμάτων και τη υποστηρίξει Πυ/κού (Μοίρα). Η επίθεσις εξελίχθη επιτυχώς αρχικώς και τα τμήματα υπερέβησαν την πρώτην σειράν πολυβολείων της τοποθεσίας, ανεκόπη δε προ Α/Τ τάφρου και δευτέρας σειράς πολυβολείων, εις ην επαγιδεύθησαν δύο άρματα και δύο έτερα κατεστράφησαν. Ουδέν εκ των αρμάτων ηδυνήθη να διαβή την τάφρον. Το Πεζικόν προχωρήσαν και πέραν της τάφρου εδέχθη καταιγιστικά πυρά παρά πολ/λων και η περαιτέρω κίνησις κατέστη αδύνατος. Η επίθεσις διήρκεσε μέχρι της 02.00 ω της 21.7.74 και τα τμήματα έσχον μεγάλας απωλείας, δεδομένου ότι αι λοιπαί κατευθύνσεις δεν ευοδώθησαν, άμα τη εκδηλώσει και λόγω επικειμένης επελεύσεως του φωτός της ημέρας, καθ' ην η εχθρική αεροπορία θα προεκάλει σοβαράς απωλείας, απεφασίσθη η σύμπτυξις των τμημάτων, ήτις επερατώθη με το Π.Φ. κατόπιν διαταγής του ΓΕΕΦ.
4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ:
α. Διετάχθη τηλεφωνικώς η διανομή του εις χώρον της ΕΛΔΥΚ, φυλασσομένου οπλισμού του ΓΕΕΦ εις διάφορα τμήματα (επιστρατευομένους, εφέδρους, οργανώσεις κτλ.) με σειράν προτεραιότητος ΠΑΟ 106 χιλ., όλμοι 4,2΄΄ και ελαφρός οπλισμός.
β. Εκ των ως άνω βομβαρδισμών της πρώτης ημέρας η ΕΛΔΥΚ έσχεν τας κάτωθι απωλείας: Αξκοί τραυματίαι 2, Μόν. Υπξκοί τραυματίαι 3, Οπλίται νεκροί 3, τραυματίαι 10.
γ. Ομοίως κατά την νυκτερινήν επίθεσιν 20/21 προς ΚΙΟΝΕΛΙ εσημειώθησαν αι κάτωθι απώλειαι: Αξκοί τραυματίαι 5, Μόν. Υπξκοί νεκροί 1, Οπλίται νεκροί 7, τραυματίαι 12, αγνοούμενοι 11.
Την 06.05 ω δύο εχθρικά αεροσκάφη εβομβάρδισαν το στρατόπεδον της ΕΛΔΥΚ αιφνιδιαστικώς διά δύο βομβών 1.000 λιβρών. Η πρώτη βόμβα έπεσεν επί της Αιθούσης Επιχειρήσεων, την κατέστρεψεν ολοσχερώς, ομοίως κατέστρεψεν το Διοικητήριον, τα πέριξ ΤΟΛ (Γραμματείας, ΕΣΑ, Ταμείου, Οδοντιατρείου, Εποπτείου, Καντίνας), τρία τζιπ, το ηλεκτρικόν δίκτυον και δίκτυον επικοινωνιών. Η ετέρα κατέστρεψεν κτίριον ΛΒΟ - Κέντρον Επικοινωνιών και αριθμόν οχημάτων. Προκάλεσαν επίσης απωλείας εις το προσωπικόν (νεκροί - τραυματίαι).
Την 08.30 ω έτερα δύο εχθρικά αεροσκάφη επολυβόλησαν το Στρατόπεδον και έρριψαν ρουκέτας. Επροξενήθησαν ζημίαι και ελαφραί απώλειαι εις προσωπικόν.
3. ΗΜΕΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ: Την 05.00 ω ο Δ/κτής της ΕΛΔΥΚ διατάσσει διασποράν Μονάδων εντός του Στρατοπέδου, ήτις επραγματοποιήθη εντός 30΄. Την 05.45 διατάσσεται εφαρμογή του Σταδίου «Δ» Α/Α Αμύνης (όπλα τεταγμένα. Α/Α βολή μόνον εις περίπτωσιν προσβολής). (...)
Την 09.00 ω εγένετο επιθετική αναγνώρισις, κατόπιν προφορικής Διαταγής ΓΕΕΦ, διά δύο Λόχων και ενός ουλαμού αρμάτων προς ΚΙΟΝΕΛΙ, με σκοπόν την εγκατάστασιν στοιχείου ασφαλείας εκείθεν της γραμμής αμύνης του στρατοπέδου και αναγνώρισιν της αμυντικής τοποθεσίας του εχθρού. Η ενέργεια ανεκόπη υπό πυρκαϊάς εκτεταμένης εις θάμνους και χόρτα προ της τοποθεσίας, ην δεν ηδυνήθησαν να διαβούν τα άρματα.
Την 17.00 δι' επιτελούς Τχου (ΠΖ) Μιχαήλ, απεστάλη Δ/γή επιθέσεως, δι' ης καθωρίζετο ότι περί την 18.30 θα εξεδηλούτο γενική επίθεσις διά δυνάμεων της ΙΙΙ ΑΤΔ και ΕΛΔΥΚ προς κατάληψιν ΚΙΟΝΕΛΙ. Ούτω την 18.30 εκτοξεύεται γενική επίθεσις με δύο ΤΟ εν α΄ κλιμακίω (με δύο Λόχους έκαστον) τη συνεργασία «ΙΛΗΣ» αρμάτων και τη υποστηρίξει Πυ/κού (Μοίρα). Η επίθεσις εξελίχθη επιτυχώς αρχικώς και τα τμήματα υπερέβησαν την πρώτην σειράν πολυβολείων της τοποθεσίας, ανεκόπη δε προ Α/Τ τάφρου και δευτέρας σειράς πολυβολείων, εις ην επαγιδεύθησαν δύο άρματα και δύο έτερα κατεστράφησαν. Ουδέν εκ των αρμάτων ηδυνήθη να διαβή την τάφρον. Το Πεζικόν προχωρήσαν και πέραν της τάφρου εδέχθη καταιγιστικά πυρά παρά πολ/λων και η περαιτέρω κίνησις κατέστη αδύνατος. Η επίθεσις διήρκεσε μέχρι της 02.00 ω της 21.7.74 και τα τμήματα έσχον μεγάλας απωλείας, δεδομένου ότι αι λοιπαί κατευθύνσεις δεν ευοδώθησαν, άμα τη εκδηλώσει και λόγω επικειμένης επελεύσεως του φωτός της ημέρας, καθ' ην η εχθρική αεροπορία θα προεκάλει σοβαράς απωλείας, απεφασίσθη η σύμπτυξις των τμημάτων, ήτις επερατώθη με το Π.Φ. κατόπιν διαταγής του ΓΕΕΦ.
4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ:
α. Διετάχθη τηλεφωνικώς η διανομή του εις χώρον της ΕΛΔΥΚ, φυλασσομένου οπλισμού του ΓΕΕΦ εις διάφορα τμήματα (επιστρατευομένους, εφέδρους, οργανώσεις κτλ.) με σειράν προτεραιότητος ΠΑΟ 106 χιλ., όλμοι 4,2΄΄ και ελαφρός οπλισμός.
β. Εκ των ως άνω βομβαρδισμών της πρώτης ημέρας η ΕΛΔΥΚ έσχεν τας κάτωθι απωλείας: Αξκοί τραυματίαι 2, Μόν. Υπξκοί τραυματίαι 3, Οπλίται νεκροί 3, τραυματίαι 10.
γ. Ομοίως κατά την νυκτερινήν επίθεσιν 20/21 προς ΚΙΟΝΕΛΙ εσημειώθησαν αι κάτωθι απώλειαι: Αξκοί τραυματίαι 5, Μόν. Υπξκοί νεκροί 1, Οπλίται νεκροί 7, τραυματίαι 12, αγνοούμενοι 11.
21 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974
1. (...)
2. ΕΧΘΡΟΣ: Περί την 04.50 ω και μέχρι 10.00 ω προσβολή Στρατοπέδου ΕΛΔΥΚ υπό αεροσκαφών διά ρουκετών και πολυβολισμών. Ομοίως προσέβαλον και το κατεχόμενον υπό της ΕΛΔΥΚ στρατόπεδον της ΤΟΥΡΔΥΚ (...)
3. ΗΜΕΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ: Ημέτερο πυροβολικόν, καθ' όλην την διάρκειαν της ημέρας, προσέβαλεν εχθρόν και συγκεντρώσεις επιβιβαζομένων δι' ελικοπτέρων εχθρικών δυνάμεων, προκαλέσαν σοβαράς απωλείας. Η ΕΛΔΥΚ ησχολείτο με διευθέτησιν θέσεων βορείως του Στρατοπέδου της και ετήρει ετοιμότητα επεμβάσεως διά ΤΠ και Αρμάτων τη Δ/τη του ΓΕΕΦ (...)
22 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974
1. (...)
2. ΕΧΘΡΟΣ: Περί την 09.45 ω η εχθρική αεροπορία προσέβαλεν επανειλημμένως το Στρατόπεδον της ΕΛΔΥΚ διά πολυβολισμών και ρουκετών. Ομοίως το Στρατόπεδον εβλήθη δι' όλμων 4,2΄΄.
Οι βομβαρδισμοί ενετάθησαν κατά τας απογευματινάς ώρας (13.45), το Στρατόπεδον εβομβαρδίσθη διά βομβών μεγάλης ισχύος (1.000 λιβρών) ως και διά 3 (τριών) εμπρηστικών βομβών, εξ ων δύο έπεσαν εκτός Στρατοπέδου. Εκ των βομβαρδισμών της ημέρας προεκλήθησαν σημαντικαί ζημίαι εις υλικά και απώλειαι εις προσωπικόν.
Την 20.00 ω ισχυρά εχθρική δύναμις υποστηριζομένη υπό όλμων 4,2΄΄ και 81 χιλ. επετέθη κατά του Στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ. Η μάχη υπήρξε σφοδροτάτη και διήρκεσε μέχρι την 03.30 της 23.7.74. Ο εχθρός εγκατέλειψε επί του πεδίου της μάχης δύο νεκρούς και ικανόν αριθμόν οπλισμού, υλικού επικοινωνιών κτλ. Περί την 15.30 ο εχθρός εξεδήλωσεν επιθετικήν ενέργειαν προς ΜΠΑΣ ΠΑΪ. Προς αντιμετώπισιν της ως άνω απειλής η ΕΛΔΥΚ διέταξε τον εφεδρικόν Λόχον και ουλαμόν αρμάτων να κινηθή προς την κατεύθυνσιν ταύτην. Ο Λόχος, συνεργαζόμενος μετά των αρμάτων, εκινήθη και πέραν της πρασίνης γραμμής και ακολούθως διετάχθη να επανέλθη εις τας θέσεις του. Κατά την εν λόγω επιχείρησιν εγκατελείφθησαν δύο άρματα εντός της ΤΟΥΡΔΥΚ. Το εν λόγω μηχανικής βλάβης, το έτερον λόγω πτώσεων εντός τάφρου. Εχθρική αεροπορία προσέβαλε διά πολυβολισμών τον ουλαμόν αρμάτων.
3. ΗΜΕΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ: Συνεχίσθη η αμυντική εγκατάστασις της ΕΛΔΥΚ εις τα βορείως του Στρατοπέδου και εντός αυτού υψώματα.
Την 15.55 ω ελήφθη Σήμα περί καταπαύσεως πυρός. Η ΕΛΔΥΚ διέταξε άπαντα τμήματά της όπως συμμορφωθούν απόλυτα, πλην μετά παρέλευσιν ώρας εδέχθη βομβαρδισμόν υπό πυκνών πυρών όλμων 4,2΄΄ και πολυβολισμών υπό Α/Φ.
4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ: Εκ των προσβολών του Στρατοπέδου υπό της αεροπορίας και όλμων 4,2΄΄ εσημειώθησαν αι κάτωθι απώλειαι:
Μόν. Υπξκοί νεκροί 1, Οπλίται τραυματίαι 23.
Οι βομβαρδισμοί ενετάθησαν κατά τας απογευματινάς ώρας (13.45), το Στρατόπεδον εβομβαρδίσθη διά βομβών μεγάλης ισχύος (1.000 λιβρών) ως και διά 3 (τριών) εμπρηστικών βομβών, εξ ων δύο έπεσαν εκτός Στρατοπέδου. Εκ των βομβαρδισμών της ημέρας προεκλήθησαν σημαντικαί ζημίαι εις υλικά και απώλειαι εις προσωπικόν.
Την 20.00 ω ισχυρά εχθρική δύναμις υποστηριζομένη υπό όλμων 4,2΄΄ και 81 χιλ. επετέθη κατά του Στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ. Η μάχη υπήρξε σφοδροτάτη και διήρκεσε μέχρι την 03.30 της 23.7.74. Ο εχθρός εγκατέλειψε επί του πεδίου της μάχης δύο νεκρούς και ικανόν αριθμόν οπλισμού, υλικού επικοινωνιών κτλ. Περί την 15.30 ο εχθρός εξεδήλωσεν επιθετικήν ενέργειαν προς ΜΠΑΣ ΠΑΪ. Προς αντιμετώπισιν της ως άνω απειλής η ΕΛΔΥΚ διέταξε τον εφεδρικόν Λόχον και ουλαμόν αρμάτων να κινηθή προς την κατεύθυνσιν ταύτην. Ο Λόχος, συνεργαζόμενος μετά των αρμάτων, εκινήθη και πέραν της πρασίνης γραμμής και ακολούθως διετάχθη να επανέλθη εις τας θέσεις του. Κατά την εν λόγω επιχείρησιν εγκατελείφθησαν δύο άρματα εντός της ΤΟΥΡΔΥΚ. Το εν λόγω μηχανικής βλάβης, το έτερον λόγω πτώσεων εντός τάφρου. Εχθρική αεροπορία προσέβαλε διά πολυβολισμών τον ουλαμόν αρμάτων.
3. ΗΜΕΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ: Συνεχίσθη η αμυντική εγκατάστασις της ΕΛΔΥΚ εις τα βορείως του Στρατοπέδου και εντός αυτού υψώματα.
Την 15.55 ω ελήφθη Σήμα περί καταπαύσεως πυρός. Η ΕΛΔΥΚ διέταξε άπαντα τμήματά της όπως συμμορφωθούν απόλυτα, πλην μετά παρέλευσιν ώρας εδέχθη βομβαρδισμόν υπό πυκνών πυρών όλμων 4,2΄΄ και πολυβολισμών υπό Α/Φ.
4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ: Εκ των προσβολών του Στρατοπέδου υπό της αεροπορίας και όλμων 4,2΄΄ εσημειώθησαν αι κάτωθι απώλειαι:
Μόν. Υπξκοί νεκροί 1, Οπλίται τραυματίαι 23.
23 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974
1. (...)
2. ΕΧΘΡΟΣ: Εχθρικά τμήματα κινούμενα από χωρίον ΚΙΟΝΕΛΙ προς χωρίον ΓΕΡΟΛΑΚΚΟΣ αντήλλαξαν πυροβολισμούς με τα ανατολικώς χωρίου ΓΕΡΟΛΑΚΚΟΥ τμήματα εθνοφρουράς και ήχθησαν μέχρι της οδού ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ-ΜΟΡΦΟΥ εις το ύψος Δυτικώς του Στρατοπέδου του 11ου ΤΣ. Ακολούθως ενίσχυσαν τον ως άνω θύλακα διά προσωπικού του Τ/Θ. Ομοίως συνεχίσθη η ενίσχυσις του θύλακος ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ-ΑΓΥΡΤΑΣ.
3. (...)
4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ: Όχημα Διοικητικής Μερίμνης κινηθέν από ΕΛΔΥΚ προς Κοκκινοτριμιθιά προς παραλαβήν άρτου, απωλέσθη συλληφθέν προφανώς υπό των Τούρκων κατά την επιστροφήν. Επί του οχήματος επέβαινον ο οδηγός Στρ/της Καρανδρέας και ο συνοδηγός Στρ/της Κλάψης.
3. (...)
4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ: Όχημα Διοικητικής Μερίμνης κινηθέν από ΕΛΔΥΚ προς Κοκκινοτριμιθιά προς παραλαβήν άρτου, απωλέσθη συλληφθέν προφανώς υπό των Τούρκων κατά την επιστροφήν. Επί του οχήματος επέβαινον ο οδηγός Στρ/της Καρανδρέας και ο συνοδηγός Στρ/της Κλάψης.
31 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974
1. (...)
2. ΕΧΘΡΟΣ: Εχθρός, παρά την υπογραφείσαν συμφωνίαν περί καταπαύσεως του πυρός, προωθήθη από 10.00 ω περί τα 800 μ. πέραν των προτέρων κατεχομένων θέσεων καθ' όλον το μήκος από ΝΑ ΤΟΥΡΔΥΚ και μέχρι δρόμου ΓΕΡΟΛΑΚΚΟΥ. Εις την γραμμήν ταύτην ανώρυξεν όρυγμα το οποίον επήνδρωσεν. Γενομένη διαμαρτυρία προς ΕΔ είχεν ως αποτέλεσμα να αφιχθή εις ΕΛΔΥΚ Αξκός της ΕΔ όστις διεπίστωσεν την παράβασιν και ακολούθως επεσκέφθη τον Τούρκον Σχην Δ/τήν των εν λόγω τμημάτων. Ο ανωτέρω υπεσχέθη ότι δεν θα συνέχιζεν την προσχώρησιν και ότι η εν λόγω περιοχή ηλέγχετο υπ' αυτών διά περιπόλων κατά το τελευταίον τριήμερον. Τούτο δεν ήτο αληθές. Την 16.30 ω Δ/ρία του εχθρού ενισχυμένη δι' ομάδας πολ/λων εξεδήλωσε κίνησιν προς προωθημένον παρατηρητήριον του 2ου το επί υψώματος ΑΣΠΡΑ ΧΩΜΑΤΑ, το οποίον προσήγγισεν περί τα 150-200 μ. κυκλωτικώς. Το παρατηρητήριον διετάχθη να συμπτυχθή, πλην λόγω επελεύσεως του σκότους και αναστολής της κινήσεως του εχθρού, το παρατηρητήριον παρέμεινεν εις την θέσιν του. Γενομένη διαμαρτυρία προς ΕΔ μέσω ΓΕΕΦ είχεν ως αποτέλεσμα την άφιξιν ενός Λγού της ΕΔ, όστις λόγω του σκότους ουδέν έπραξεν, υποσχεθείς να περιέλθη την γραμμήν την πρωίαν της επομένης ιπτάμενος δι' ελικοπτέρου. (...)
3. ΗΜΕΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ: Ουδεμία αλλαγή.
4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ: Συνεχίσθη κανονικώς.
3. ΗΜΕΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ: Ουδεμία αλλαγή.
4. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ: Συνεχίσθη κανονικώς.
ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΑΧΩΝ ΤΗΣ «ΕΛ.ΔΥ.Κ»
«ΑΤΤΙΛΑΣ» 1
20 Ιουλίου 1974
Σάββατο πρωί, μόλις έχει σημάνει εγερτήριο. Τίποτε δεν προμηνύει το τι θα επακολουθήσει.
Ξαφνικά ο γαλανός ουρανός σκοτεινιάζει από σμήνος εχθρικών αεροσκαφών. Πέντε αεροσκάφη τύπου Ντακότα και ένα τύπου C130 ρίχνουν αλεξιπτωτιστές κοντά στο χωριό ΚΙΟΝΕΛΙ.
Δύο βομβαρδιστικά αεροσκάφη (F 104) βομβαρδίζουν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ με βόμβες χιλίων λιβρών. Η αίθουσα επιχειρήσεων και τα γύρω κτίρια του Διοικητηρίου γίνονται ο πρώτος στόχος του Τούρκου εισβολέα. Σε δευτερόλεπτα η εικόνα είναι πραγματικά βιβλική.
Η ΕΛΔΥΚ στο διάστημα της πρώτης ημέρας εξαπολύει δύο επιθέσεις. Μία κατά τη διάρκεια της ημέρας και καταλαμβάνει το στρατόπεδο της ΤΟΥΡΔΥΚ, επιφέροντας στον εχθρό σοβαρές απώλειες. Τη δεύτερη κατά τη διάρκεια της νύχτας προς το χωριό ΚΙΟΝΕΛΙ, όπου ήταν και η μεγαλύτερη δύναμη της ΤΟΥΡΔΥΚ. Η επίθεση είναι μετωπική και υποστηρίζεται από ίλη αρμάτων και πυροβολικού.
Η επίθεση αρχικά εξελίχθηκε με επιτυχία και τα επιτιθέμενα τμήματα (δύο τάγματα των δύο λόχων) κατόρθωσαν να διασπάσουν τις πρώτες σειρές πολυβολείων και να φτάσουν στην αντιαρματική τάφρο (Α/Τ). Εκεί παγιδεύτηκαν τα δύο από τα τέσσερα άρματα και τα άλλα δύο καταστράφηκαν.
Τα τμήματα πεζικού που διάβηκαν την Α/Τ τάφρο δέχτηκαν καταιγισμό διασταυρούμενων πυρών από πολυβόλα και καθηλώθηκαν σε απόσταση 30-50 μέτρων από τις δεύτερες σειρές πολυβολείων.
Σάββατο πρωί, μόλις έχει σημάνει εγερτήριο. Τίποτε δεν προμηνύει το τι θα επακολουθήσει.
Ξαφνικά ο γαλανός ουρανός σκοτεινιάζει από σμήνος εχθρικών αεροσκαφών. Πέντε αεροσκάφη τύπου Ντακότα και ένα τύπου C130 ρίχνουν αλεξιπτωτιστές κοντά στο χωριό ΚΙΟΝΕΛΙ.
Δύο βομβαρδιστικά αεροσκάφη (F 104) βομβαρδίζουν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ με βόμβες χιλίων λιβρών. Η αίθουσα επιχειρήσεων και τα γύρω κτίρια του Διοικητηρίου γίνονται ο πρώτος στόχος του Τούρκου εισβολέα. Σε δευτερόλεπτα η εικόνα είναι πραγματικά βιβλική.
Η ΕΛΔΥΚ στο διάστημα της πρώτης ημέρας εξαπολύει δύο επιθέσεις. Μία κατά τη διάρκεια της ημέρας και καταλαμβάνει το στρατόπεδο της ΤΟΥΡΔΥΚ, επιφέροντας στον εχθρό σοβαρές απώλειες. Τη δεύτερη κατά τη διάρκεια της νύχτας προς το χωριό ΚΙΟΝΕΛΙ, όπου ήταν και η μεγαλύτερη δύναμη της ΤΟΥΡΔΥΚ. Η επίθεση είναι μετωπική και υποστηρίζεται από ίλη αρμάτων και πυροβολικού.
Η επίθεση αρχικά εξελίχθηκε με επιτυχία και τα επιτιθέμενα τμήματα (δύο τάγματα των δύο λόχων) κατόρθωσαν να διασπάσουν τις πρώτες σειρές πολυβολείων και να φτάσουν στην αντιαρματική τάφρο (Α/Τ). Εκεί παγιδεύτηκαν τα δύο από τα τέσσερα άρματα και τα άλλα δύο καταστράφηκαν.
Τα τμήματα πεζικού που διάβηκαν την Α/Τ τάφρο δέχτηκαν καταιγισμό διασταυρούμενων πυρών από πολυβόλα και καθηλώθηκαν σε απόσταση 30-50 μέτρων από τις δεύτερες σειρές πολυβολείων.
Η επίθεση διήρκεσε μέχρι τις 02:00 πρωινής της 21/7/1974, οπότε και διατάχθηκε η σύμπτυξη των τμημάτων, επειδή εκτιμήθηκε ότι η παραμονή εγκυμονούσε μεγάλες απώλειες με το φως της ημέρας, λόγω των επιθέσεων της αεροπορίας και της μη ύπαρξης αντιαεροπορικής κάλυψης.
Από το πρωί της 21/7/74 επιστρέφουν μέσω της ΠΑΦΟΥ οι οπλίτες της 72 Γ΄ ΕΣΣΟ και εντάσσονται στις οργανικές μονάδες που ανήκαν πριν την αναχώρησή τους. Όλη την ημέρα συνεχίζεται η προσβολή του στρατοπέδου ΕΛΔΥΚ από αεροσκάφη με ρουκέτες και πυροβολισμούς.
Η ίδια κατάσταση συνεχίζεται και στις 22/7/74 με αμείωτη ένταση από την πλευρά του εχθρού. Οι βομβαρδισμοί εντάθηκαν τις απογευματινές ώρες (03:45) με βόμβες χιλίων λιβρών και βόμβες Ναπάλμ (εμπρηστικές).
Στις 15:55 υπήρξε σήμα περί κατάπαυσης του πυρός. Η ΕΛΔΥΚ, σεβόμενη την υπογραφή εκεχειρίας, διέταξε παύση πυρός. Όμως δεν συνέβη το ίδιο και με την άλλη πλευρά. Ο εχθρός συνεχίζει απτόητος τους βομβαρδισμούς του στρατοπέδου μας, με αποκορύφωμα την νυχτερινή επίθεση (20:00), η οποία υποστηρίζεται από όλμους 4,2 και 81 χιλ.
Η μάχη υπήρξε σφοδρότατη και διήρκεσε μέχρι τις 03:30 πρωινής της 23/7/74. Ο εχθρός είχε μεγάλες απώλειες στο πεδίο της μάχης, σε αντίθεση με τα αμυνόμενα τμήματά μας.
Από το πρωί της 21/7/74 επιστρέφουν μέσω της ΠΑΦΟΥ οι οπλίτες της 72 Γ΄ ΕΣΣΟ και εντάσσονται στις οργανικές μονάδες που ανήκαν πριν την αναχώρησή τους. Όλη την ημέρα συνεχίζεται η προσβολή του στρατοπέδου ΕΛΔΥΚ από αεροσκάφη με ρουκέτες και πυροβολισμούς.
Η ίδια κατάσταση συνεχίζεται και στις 22/7/74 με αμείωτη ένταση από την πλευρά του εχθρού. Οι βομβαρδισμοί εντάθηκαν τις απογευματινές ώρες (03:45) με βόμβες χιλίων λιβρών και βόμβες Ναπάλμ (εμπρηστικές).
Στις 15:55 υπήρξε σήμα περί κατάπαυσης του πυρός. Η ΕΛΔΥΚ, σεβόμενη την υπογραφή εκεχειρίας, διέταξε παύση πυρός. Όμως δεν συνέβη το ίδιο και με την άλλη πλευρά. Ο εχθρός συνεχίζει απτόητος τους βομβαρδισμούς του στρατοπέδου μας, με αποκορύφωμα την νυχτερινή επίθεση (20:00), η οποία υποστηρίζεται από όλμους 4,2 και 81 χιλ.
Η μάχη υπήρξε σφοδρότατη και διήρκεσε μέχρι τις 03:30 πρωινής της 23/7/74. Ο εχθρός είχε μεγάλες απώλειες στο πεδίο της μάχης, σε αντίθεση με τα αμυνόμενα τμήματά μας.
Το τέλος της πρώτης φάσης του «ΑΤΤΙΛΑ» 1 βρίσκει τον εχθρό σε μειονεκτικότατη θέση. Αν και έχει αποβιβάσει στο νησί 40.000 στρατό και περίπου 200-300 άρματα μάχης, όχι μόνο δεν κατόρθωσε να προωθήσει τις θέσεις του, αντίθετα έχει χάσει στα περισσότερα πεδία μάχης.
Η ιστορία, για να είναι δίκαιη, πρέπει πιστεύω να αναφέρει και ονομαστικά τους ανθρώπους που καθορίζουν τις εξελίξεις. Χωρίς να θεωρηθεί υπερβολή, πιστεύω ότι ο καθένας από μας, όπου κι αν βρέθηκε την ώρα της μάχης, έκανε το καλύτερο που θα μπορούσε να κάνει.
Όμως κάποιοι άνθρωποι σηματοδοτήσανε με το θάρρος και την τόλμη τους όλη την εξέλιξη της πρώτης φάσης. Η ύπαρξη στη Δ/νση του 3ου ΕΓ του Ταγματάρχη Καλιώρα -παροιμιώδης η ηρεμία του- στη Διοίκηση του ΛΒΟ, του Λοχαγού Κυρίτση του 4ου Λόχου, του Λοχαγού Αρώνη, του Αντισυνταγματάρχη Παπαγιάννη (Υποδιοικητή της ΕΛΔΥΚ) είναι πιστεύω ένας από τους λόγους που οι απώλειες της ΕΛΔΥΚ είναι σε σύγκριση με τις απώλειες του εχθρού ασήμαντες.
Οι εκτιμήσεις του BBC για τις απώλειες των Τούρκων αναφέρονταν σε χιλιάδες, ενώ αντίστοιχα της ΕΛΔΥΚ ήταν: Νεκροί 12, τραυματίες 45, αγνοούμενοι 11 (στη νυχτερινή επίθεση στο χωριό ΚΙΟΝΕΛΙ)
Η ιστορία, για να είναι δίκαιη, πρέπει πιστεύω να αναφέρει και ονομαστικά τους ανθρώπους που καθορίζουν τις εξελίξεις. Χωρίς να θεωρηθεί υπερβολή, πιστεύω ότι ο καθένας από μας, όπου κι αν βρέθηκε την ώρα της μάχης, έκανε το καλύτερο που θα μπορούσε να κάνει.
Όμως κάποιοι άνθρωποι σηματοδοτήσανε με το θάρρος και την τόλμη τους όλη την εξέλιξη της πρώτης φάσης. Η ύπαρξη στη Δ/νση του 3ου ΕΓ του Ταγματάρχη Καλιώρα -παροιμιώδης η ηρεμία του- στη Διοίκηση του ΛΒΟ, του Λοχαγού Κυρίτση του 4ου Λόχου, του Λοχαγού Αρώνη, του Αντισυνταγματάρχη Παπαγιάννη (Υποδιοικητή της ΕΛΔΥΚ) είναι πιστεύω ένας από τους λόγους που οι απώλειες της ΕΛΔΥΚ είναι σε σύγκριση με τις απώλειες του εχθρού ασήμαντες.
Οι εκτιμήσεις του BBC για τις απώλειες των Τούρκων αναφέρονταν σε χιλιάδες, ενώ αντίστοιχα της ΕΛΔΥΚ ήταν: Νεκροί 12, τραυματίες 45, αγνοούμενοι 11 (στη νυχτερινή επίθεση στο χωριό ΚΙΟΝΕΛΙ)
ΛΑΜΠΡΟΣ ΓΩΓΟΣ
Πρόεδρος του ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΠΟΛΕΜΙΣΤΩΝ ΕΛ.ΔΥ.Κ.
Πρόεδρος του ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΠΟΛΕΜΙΣΤΩΝ ΕΛ.ΔΥ.Κ.
«ΑΤΤΙΛΑΣ» 2
14 Αυγούστου 1974
Οι Τούρκοι έχουν κυριαρχήσει σχεδόν παντού, έχουν χαράξει τη γραμμή τους και δεν έχουν καταφέρει να καταλάβουν το θύλακα της ΕΛΔΥΚ, παρ? ότι τον έχουν κυκλώσει. Στις 14 Αυγούστου τα ξημερώματα αρχίζουν καταιγιστικό πυρ κατά των θέσεων της ΕΛΔΥΚ και των δυνάμεων που είναι διατεταγμένες γύρω και μέσα από το στρατόπεδο. Οι δυνάμεις αυτές είναι 3 λόχοι, ο Λόχος Διοικήσεως έξω από το στρατόπεδο και ο 2 και 4 Λόχος μέσα σ? αυτό.
Μετά από καταιγιστικό πυρ δύο ωρών αρχίζει η τουρκική επίθεση. Προηγούνται τα άρματα μάχης και ακολουθεί πεζικό πλήρως εξοπλισμένο. Η επίθεση όμως αποκρούεται, με τεράστιες απώλειες για τους Τούρκους. Στις 11 και 20 έχουμε τη δεύτερη τουρκική επίθεση, οι Τούρκοι έχουν παραταχθεί σε δύο διαδοχικές γραμμές και προχωρούνε, οι απώλειές τους όμως είναι τόσο μεγάλες, που και πάλι δεν καταφέρνουν να προχωρήσουν βήμα. Στις 8 το βράδυ κάνουν νέα νυχτερινή επίθεση, αλλά και αυτή αποκρούεται.
Φτάνουμε έτσι στις 15 Αυγούστου, στις 11 το πρωί οι Τούρκοι αρχίζουν να βάλλουν τις θέσεις της ΕΛΔΥΚ με αεροπορία και στη συνέχεια με άρματα και πεζικό. Οι Ελδυκάριοι με τη βοήθεια μιας μοίρας πυροβολικού κατορθώνουν και πάλι να αποκρούσουν τις επιθέσεις των Τούρκων με ελάχιστες απώλειες, σε αντίθεση με τον εχθρό, που έχει και πάλι τεράστιες απώλειες.
Πού οφειλόταν τώρα το γεγονός ότι οι Τούρκοι δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν ούτε βήμα, παρά τις οργανωμένες επιθέσεις τους, και τις τεράστιες απώλειες που είχαν; Η άμυνα της ΕΛΔΥΚ, χωρίς να υπάρχει πλήρες πολεμικό υλικό και ούτε αρκετοί άντρες για να αντιμετωπιστούν κατάλληλα οι οργανωμένες επιθέσεις, κατόρθωσε χάρη στον ηρωισμό και την αυταπάρνηση των ανδρών της να αποκρούσει τις επιθέσεις του εχθρού και μάλιστα να προκαλέσουν σύγχυση, πανικό και αντικαταστάσεις στους ανώτατους αξιωματικούς του εχθρού.
Οι Τούρκοι έχουν κυριαρχήσει σχεδόν παντού, έχουν χαράξει τη γραμμή τους και δεν έχουν καταφέρει να καταλάβουν το θύλακα της ΕΛΔΥΚ, παρ? ότι τον έχουν κυκλώσει. Στις 14 Αυγούστου τα ξημερώματα αρχίζουν καταιγιστικό πυρ κατά των θέσεων της ΕΛΔΥΚ και των δυνάμεων που είναι διατεταγμένες γύρω και μέσα από το στρατόπεδο. Οι δυνάμεις αυτές είναι 3 λόχοι, ο Λόχος Διοικήσεως έξω από το στρατόπεδο και ο 2 και 4 Λόχος μέσα σ? αυτό.
Μετά από καταιγιστικό πυρ δύο ωρών αρχίζει η τουρκική επίθεση. Προηγούνται τα άρματα μάχης και ακολουθεί πεζικό πλήρως εξοπλισμένο. Η επίθεση όμως αποκρούεται, με τεράστιες απώλειες για τους Τούρκους. Στις 11 και 20 έχουμε τη δεύτερη τουρκική επίθεση, οι Τούρκοι έχουν παραταχθεί σε δύο διαδοχικές γραμμές και προχωρούνε, οι απώλειές τους όμως είναι τόσο μεγάλες, που και πάλι δεν καταφέρνουν να προχωρήσουν βήμα. Στις 8 το βράδυ κάνουν νέα νυχτερινή επίθεση, αλλά και αυτή αποκρούεται.
Φτάνουμε έτσι στις 15 Αυγούστου, στις 11 το πρωί οι Τούρκοι αρχίζουν να βάλλουν τις θέσεις της ΕΛΔΥΚ με αεροπορία και στη συνέχεια με άρματα και πεζικό. Οι Ελδυκάριοι με τη βοήθεια μιας μοίρας πυροβολικού κατορθώνουν και πάλι να αποκρούσουν τις επιθέσεις των Τούρκων με ελάχιστες απώλειες, σε αντίθεση με τον εχθρό, που έχει και πάλι τεράστιες απώλειες.
Πού οφειλόταν τώρα το γεγονός ότι οι Τούρκοι δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν ούτε βήμα, παρά τις οργανωμένες επιθέσεις τους, και τις τεράστιες απώλειες που είχαν; Η άμυνα της ΕΛΔΥΚ, χωρίς να υπάρχει πλήρες πολεμικό υλικό και ούτε αρκετοί άντρες για να αντιμετωπιστούν κατάλληλα οι οργανωμένες επιθέσεις, κατόρθωσε χάρη στον ηρωισμό και την αυταπάρνηση των ανδρών της να αποκρούσει τις επιθέσεις του εχθρού και μάλιστα να προκαλέσουν σύγχυση, πανικό και αντικαταστάσεις στους ανώτατους αξιωματικούς του εχθρού.
Και φτάνουμε στις 16 Αυγούστου. Με το πρώτο φως της ημέρας οι Τούρκοι εξαπολύουν επίθεση με την αεροπορία, ακολουθούν όλμοι και όπλα υποστήριξης και τέλος τα άρματα με το πεζικό. Συναντούν σθεναρή αντίσταση, αλλά οι Ελδυκάριοι είναι λίγοι. Οι Τούρκοι προωθούνται στη Σχολή Γρηγορίου από την περιοχή Γερόλακκο, η ΕΛΔΥΚ πλέον θεωρείται κυκλωμένη, μόνο ένα τμήμα της περιοχής του δρόμου Λευκωσίας-Γερόλακκου είναι ακάλυπτο. Η Διμοιρία Μηχανικού με τον υπόλοιπο Λόχο Διοικήσεως μάχονται σαν λιοντάρια μέχρι τις 11 το πρωί, οπότε και τα άρματα έφτασαν στις θέσεις τους και πάτησαν αρκετούς από αυτούς. Οι απώλειες σε σχέση με τη δύναμη είναι μεγάλες. Από τους 35 άντρες οι 23 είναι νεκροί. Νεκρός είναι επίσης και ο επικεφαλής Λοχαγός Σταυριανάκος Σωτήριος. Οι δύο λόχοι που ήταν μέσα στο στρατόπεδο, ο δεύτερος και ο τέταρτος, ήταν πλέον κυκλωμένοι. Έδωσαν επική μάχη και πολλές φορές σώμα με σώμα, ενώ δέχονταν επιθέσεις από αεροπορία, πολυβόλα Μπράουνινγκ και εμπρηστικές βόμβες Ναπάλμ, άρματα και πεζικό. Η επική και ανεπανάληπτη σε ηρωισμό και αυτοθυσία μάχη των λίγων εναντίον των πολλών κράτησε σχεδόν μέχρι τις 4 το απόγευμα. Ο 4ος Λόχος είχε 19 νεκρούς και αγνοούμενους καθώς και πολλούς τραυματίες.
Όταν οι Τούρκοι έμπαιναν στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, διατάχθηκε σύμπτυξη, οι υπερασπιστές του στρατοπέδου πέρασαν στην κυριολεξία μέσα από τις γραμμές των Τούρκων βάλλοντες και βαλλόμενοι (πράγμα απίστευτο και όμως αληθινό) και έφτασαν στην περιοχή Αρχάγγελου, όπου συγκεντρώθηκαν οι ζώντες υπερασπιστές. Μάλιστα εκείνη την ώρα έφτασαν στο ύψωμα Γρηγορίου ενισχύσεις από έφεδρους της Λεμεσού. Όσοι είχαν απομείνει ζωντανοί δεν το πίστευαν, αλλά και όσοι έβλεπαν από μακριά ή έμαθαν γι? αυτό το μακελειό δεν πίστευαν ότι υπήρχαν ζωντανοί Ελδυκάριοι. Ο αγώνας της ΕΛΔΥΚ ήταν ανεπανάληπτος, οι θυσίες των αξιωματικών και ανδρών της συγκρίνονται χωρίς υπερβολή με τις θυσίες των Θερμοπυλών, της Αλαμάνας, του Σκρα και της Κλεισούρας. Οι σελίδες που γράφτηκαν είναι πραγματικά ολόχρυσες. Η εθελοθυσία, η αυταπάρνηση, η αγωνιστική διάθεση, η λεβεντιά, η αλληλεγγύη έφτασαν στα πιο ψηλά επίπεδα. Αυτές οι αρετές θα πρέπει να πρυτανεύσουν και σήμερα. Οι Τούρκοι, βλέποντάς μας διχασμένους και αναποφάσιστους, δεν πρόκειται να αλλάξουν στάση. Οι ισόθεοι υπερασπιστές της ΕΛΔΥΚ, που έβαψαν με το αίμα τους τα άγια χώματα της Κύπρου, δείχνουν σε όλους τους Έλληνες το δρόμο του χρέους, το δρόμο της τιμής. Απώλειες της ΕΛΔΥΚ στη μάχη του στρατοπέδου: οπλίτες νεκροί 26, αξιωματικοί και υπαξιωματικοί μόνιμοι 16, βαριά τραυματίες 22 και 200 ελαφριά.
Τέλος οι άντρες της ΕΛΔΥΚ το 1974 έκαναν το καθήκον τους στο ακρότατο σημείο του Ελληνισμού. Θα πρέπει λοιπόν η ελληνική πολιτεία, έστω και μετά από 24 χρόνια, να κάνει το δικό της, αναγνωρίζοντας την πολεμική τους υπηρεσία και να τους τοποθετήσει στη θέση που αρμόζει σε ήρωες και φωτεινά παραδείγματα για τις νεότερες γενιές.
Τέλος οι άντρες της ΕΛΔΥΚ το 1974 έκαναν το καθήκον τους στο ακρότατο σημείο του Ελληνισμού. Θα πρέπει λοιπόν η ελληνική πολιτεία, έστω και μετά από 24 χρόνια, να κάνει το δικό της, αναγνωρίζοντας την πολεμική τους υπηρεσία και να τους τοποθετήσει στη θέση που αρμόζει σε ήρωες και φωτεινά παραδείγματα για τις νεότερες γενιές.
ΠΗΓΗ :http://www.google.de/imgres?imgurl=http://www.egolpion.com/img/history/attilas-flag.jpg&imgrefurl=http://www.egolpion.com/elduk.el.aspx&usg=__BPbyRtIbHc3HdR111nSKSEZfTaY=&h=408&w=500&sz=26&hl=de&start=9&zoom=1&um=1&itbs=1&tbnid=ZMKG07c4o2r3QM:&tbnh=106&tbnw=130&prev=/images%3Fq%3D%25CE%25B5%25CE%25BB.%25CE%25B4%25CF%2585.%25CE%25BA%26um%3D1%26hl%3Dde%26sa%3DN%26tbs%3Disch:1&ei=3glhTeGoI9Hxsgb0tJm5CA
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου